Werkeloosheid van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kan substantieel terug

Op een zonnige vrijdagochtend in december spraken we met Rabin Baldewsingh wethouder SWWS (Sociale zaken, Werkgelegenheid, Wijkaanpak en Sport) van de gemeente Den Haag. Rabin is van Surinaams-Hindoestaanse afkomst en is naast politicus ook nog schrijver, dichter en filmmaker van Surinaams-Hindoestaanse afkomst. Sinds 2006 is hij wethouder voor de PvdA in de Den Haag. De veelzijdige Baldewsingh zet zich met enthousiasme in voor zijn stad Den Haag. Gepassioneerd steekt hij van wal:

‘De werkeloosheid in Den Haag daalt maar wat mij betreft nog niet snel genoeg. De instroom blijft hoog in Den Haag. Landelijk was de werkeloosheid volgens cijfers van het CBS in het 3e kwartaal van 2016 nog 5,6% maar in Den Haag nog altijd 8,6%. Veel mensen zijn dus nog op zoek naar werk. Landelijk trekt de economie en daarmee de werkgelegenheid echter aan en we zien ook een daling van de werkeloosheid in Den Haag van zo’n 1,5% ten opzichte van 2015. Maar hij is altijd nog bijna anderhalf keer zo hoog als het landelijke gemiddelde. En we weten dat hoe langer de mensen in de bijstand zitten, hoe kleiner de kans dat ze weer aan de slag komen. Dat geldt in het bijzonder voor mensen die laaggeschoold zijn of een arbeidsbeperking hebben.’

Cijfers in Den Haag

‘Op dit moment verstrekken we bijna 26.000 uitkeringen (aan bijna 29.000 mensen). In Den Haag zijn er in 2015 bijna 5000 mensen uit de bijstand gegaan richting werk of opleiding. In de eerste helft van 2016 zijn daar nog eens 2700 mensen bijgekomen. Anderzijds zagen we ook in de eerste helft van 2016 een forse instroom naar de bijstand vanuit de WW. We merken het effect van een groeiende beroepsbevolking en een tekort aan banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Daarom moesten we in de eerste helft van vorig jaar aan bijna 3900 mensen een bijstandsuitkering toekennen.

Ik wil de uitstroom uit de bijstand tot en met 2020 met 3000 extra plaatsingen verhogen en in 2017 1000 zogenaamde STiP banen creëren. In 2017 gaan we hier een start mee maken. Dit gaan we met een pakket aan maatregelen elk jaar herhalen tot en met 2020.’

Wat denkt u met de STiP baan te bereiken?

‘We helpen mensen aan het werk die anders tot in de lengte der jaren aan de zijlijn zouden blijven staan. Deze mensen bouwen waardevolle werkervaring op. Weliswaar tijdelijk maar wel substantieel. Een STiP baan is voor de duur van 3 jaar. Daarnaast investeren we fors om werkzoekenden geschikter te maken voor de beschikbare Haagse banen. Door ze bijvoorbeeld te scholen in ondernemersvaardigheden en het inzetten van bestaande instrumenten als werkgeverscheques, loonkostensubsidies, etc.

Structurele werkgelegenheid creëer je echter niet zomaar. We zijn in intensief overleg met werkgevers om concreet nieuwe banen te ontwikkelen. Hier kom ik later in mijn verhaal nog op terug. Het is bovendien belangrijk om juist NU iets te doen willen we de kosten van de uitkeringen niet extra laten oplopen. Mensen die aan de kant staan brengen namelijk hoge kosten met zich mee die verder gaan dan alleen de kosten van een uitkering. Dat behoeft verder geen toelichting.’

Hoe ziet een STiP baan eruit? Wat voor soort werk is het?

‘Kijk, er zijn meer dan genoeg mogelijkheden. Er bestaan legio behoeften in de stad, die vertaald kunnen worden naar banen voor mensen met weinig werkervaring en een laag opleidingsniveau. In veel sectoren blijft werk liggen omdat er onvoldoende geld voor is. Of iemand doet dat werk ‘erbij’ en het is wellicht efficiënter om er iemand voor aan te trekken. STiP banen vullen dat gat en voorzien duidelijk in een behoefte. Het gaat vooral om assisterende werkzaamheden op laag niveau. Ik denk aan conciërges, beheerders, begeleiders, gastvrouwen en –heren, toezichthouders op speelveldjes, etc. Het STiP werk is aanvullend. Het is werk dat er nog niet is maar voorziet in een behoefte. Er vindt dus geen verdringing plaats. Het gaat met name om mensen die momenteel geen perspectief hebben. De STiP baan is voor mensen die niet zelfstandig of geholpen door het WSP (Werkgevers Service Punt) binnen anderhalf jaar een baan kunnen vinden. Bovendien gaat het om mensen met een lage loonwaarde met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Ook 56 plussers komen ongeacht hun loonwaarde in aanmerking voor STiP banen.

Begin 2017 hebben we 150 gemotiveerde kandidaten die direct aan de slag kunnen. We hebben inmiddels al toezeggingen voor zo’n 170 banen. Maar zoals gezegd praten we met werkgevers in branches als zorg & welzijn, de kunst en cultuur, hotellerie en in de sport om het aantal beschikbare banen te vergroten. We voeren gesprekken over 500 banen in de regio. Het is verder belangrijk dat werk loont. Het is zo dat een STiP werknemer in de meeste gevallen met een 4-daagse werkweek er al grofweg €150 op vooruit gaat!’

Is een STiP arbeidskracht aantrekkelijk voor werkgevers?

‘Het werven van een STiP kracht is zeker een aantrekkelijke optie voor een werkgever. Naast de inzet van een gemotiveerde medewerker in zijn onderneming levert hij op deze manier een concrete bijdrage aan de maatschappij in het algemeen en aan de stad Den Haag in het bijzonder.  Dat is niet onbelangrijk. Een STiP baan telt tevens mee voor de banen afspraak in het kader van de participatiewet. Bovendien krijgt hij een loonkostensubsidie naar loonwaarde en een aanvullende subsidie voor het beschikbaar stellen van de STiP baan voor de werknemer. Deze 2 subsidies bij elkaar dekken het minimumloon. Als werkgever heb je dus nagenoeg geen loonkosten. Verder wordt de werkgever door de gemeente ontzorgt. Het WSP (Werkgevers Service Punt) zoekt naar een geschikte kandidaat (matching) en helpt bij het oplossen van eventuele knelpunten of problemen. Naast een aantal aanvullende maatregelen op begeleidingsvlak voor zowel werkgever als werknemer nemen we onnodige bureaucratische hobbels weg zodat er geen drempels ontstaan.’

Speelt Menskracht 7 een rol bij de ontwikkeling van een STiP werknemer?

‘Naast een goede begeleiding door de werkgever en de gemeente speelt opleiding uiteraard een belangrijke rol. We willen de STiP werknemer bagage meegeven voor de toekomst zodat zijn kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk verbeteren. Dat betekent naast werkervaring ook een verbetering in theoretische en praktische vaardigheden. We streven naar 1 dag leren en 4 dagen werken in de week. Er is dus veel behoefte aan maatwerk opleidingen en ontwikkeltrajecten. Hierbij denk ik aan zaken als persoonlijke vaardigheden, werknemersvaardigheden en specifieke beroepsvaardigheden.

Omdat de economie en de arbeidsmarkt aan het veranderen zijn hebben we een opleidingspartner als Menskracht 7 nodig om tijdig in te kunnen spelen op de behoeftes. De trainingen die Menskracht 7 aanbiedt worden flexibel ingezet en onze werkbegeleiders werken samen met de docenten van Menskracht 7 om kandidaten te coachen. Dit gebeurt uiteraard altijd in samenspraak met de werkgever en is een echte meerwaarde voor alle betrokkenen.

Samen met Menskracht 7 heeft het WSP een menukaart ontwikkeld om de zelfredzaamheid van onder andere de STiP kandidaat te vergroten. Voorbeelden hiervan zijn intensieve taaltraining, werknemersvaardigheden, empowerment en branchegerichte/vakinhoudelijke trainingen. De kandidaten kunnen tevens een diplomerend (MBO) BBL traject doorlopen.

De samenwerking met Menskracht 7 verloopt soepel, ongedwongen en open. Ze zijn gespecialiseerd in maatwerkopleidingen in het sociale domein en die ervaring is een welkome aanvulling op onze expertise. Samen staan we wat dat betreft sterker. We weten elkaar inmiddels te vinden en verrassen elkaar of elkaars opdrachtgevers niet. Dat is wat ons betreft een voorwaarde om op een goede manier met elkaar op te kunnen trekken.

Eigenlijk is dit een prachtig voorbeeld van de synergie die je kunt bereiken met  intensieve samenwerking tussen de overheid, de opleiders en werkgevers in onze regio. We zijn samen op weg om de werkeloosheid van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt substantieel terug te dringen. En dat is in ieders belang.’